Thông thường, một ngân hàng trung ương khi chủ trương phá giá đồng tiền của họ một cách tương đối mạnh đều nhằm mục tiêu quan trọng nhất là lập lại cân bằng kinh tế vĩ mô, trước hết là cân bằng về ngân sách.
Khi phá giá đồng tiền thì thường có lợi cho ngân sách, tức có sự chênh lệch nhất định giữa khoản thu ngân sách tính ra đồng nội tệ và tính ra đồng ngoại tệ và chi ngân sách tính ra đồng ngoại tệ.
Thứ hai, phá giá đồng tiền cũng làm cho lương thực tế của những người làm công ăn lương giảm đi, như vậy cũng có lợi cho các doanh nghiệp, đặc biệt những doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Thứ ba, họ muốn lập lại cân bằng của cán cân vãng lai dài hạn. Họ dự đoán Trung Quốc có những thay đổi căn bản về mặt cấu trúc nên họ phải tính toán trước.
Ngoài ra, họ dự định tái cấu trúc nền kinh tế dựa vào thị trường nội địa, nhưng hướng đó có vẻ thất bại vì thị trường nội địa của họ chưa đủ lớn để hấp thụ được toàn bộ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc hiện nay. Vì thế họ quay lại hướng cũ là dựa vào xuất khẩu, đương nhiên họ phải phá giá đồng CNY để có lợi cho xuất khẩu.
Phá giá đồng CNY của Trung Quốc vừa giữ ổn định thị trường nội địa vừa kích thích được xuất khẩu. Đó là ý tưởng dài hạn của họ.
Họ cũng đứng trước các sức ép ngắn hạn như đồng USD tăng giá (dự kiến có thể tăng hơn do FED có thể tăng lãi suất), thương mại quốc tế đang ở những điểm đáy của tăng trưởng.
Họ làm trước việc điều chỉnh tỷ giá để đón trước sự phục hồi của thương mại quốc tế, ngoài ra việc giá dầu giảm cũng ảnh hưởng đến cán cân vãng lai của họ. Như vậy, có thể thấy, việc điều chỉnh tỷ giá của Trung Quốc là bài toán tốt về dài hạn cho nước này.
Quyết định phá giá đồng CNY của Trung Quốc ảnh hưởng đến nền kinh tế Việt Nam như thế nào?
Ảnh hưởng lớn nhất là xuất khẩu của Việt Nam vào Trung Quốc. Cụ thể, hàng hóa Việt Nam trở nên đắt hơn tại Trung Quốc, sức cạnh tranh của hàng Việt Nam tại Trung Quốc giảm. Điều này ảnh hưởng nhất định đến xuất khẩu của Việt Nam, nhưng những nhà nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc lại được lợi.
Ta đang nhập khẩu nhiều công nghệ, thiết bị từ Trung Quốc. Tuy nhiên nếu xuất khẩu sang các nước châu Á thì bất lợi vì không chỉ Trung Quốc, các nước châu Á khác cũng buộc phải phá giá đồng tiền, do đó ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam. Thâm hụt thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc có thể tăng lên.
Tuy vậy, việc điều chỉnh này của Trung Quốc chưa có ảnh hưởng lớn đến dòng vốn đầu tư.
Nói như vậy, quyết định phá giá đồng CNY của Trung Quốc ảnh hưởng đến cả hoạt động xuất khẩu của Việt Nam tại thị trường Đông Nam Á?
Đúng vậy. Dự báo xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Đông Nam Á, vào Trung Quốc gặp khó khăn, đặc biệt nhập siêu Trung Quốc tăng lên. 7 tháng đầu năm, Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc vào khoảng 3,4 tỷ USD, cả năm khoảng 5-6 tỷ USD.
Tuy vậy, vẫn chưa có những biến động lớn. Xuất khẩu Việt Nam có xu hướng tăng chậm hơn so với những năm trước nhưng không hoàn toàn do tỷ giá. Nguyên nhân chính là do giá nông sản toàn cầu giảm mạnh, ảnh hưởng đến xuất khẩu nông sản của Việt Nam, đặc biệt thủy hải sản.
Giá dầu giảm mạnh cũng ảnh hưởng đến xuất khẩu dầu mỏ của Việt Nam. Ngoài ra, chúng ta đã ngừng xuất khẩu than trong năm nay.